Mỹ phô trương sức mạnh, kiềm chế Iran!

QPTĐ-Tuần qua, Mỹ triển khai thêm một biên đội tàu chiến do tàu sân bay USS Abraham Lincoln dẫn đầu và một phi đội máy bay ném bom, hệ thống tên lửa phòng thủ Patriot đến vùng Vịnh, hiệp đồng cùng Hạm đội 6, tàu sân bay USS C.Stennis hoạt động ở Địa Trung Hải, tăng cường sức mạnh tấn công khu vực Trung Đông, như một thông điệp cứng rắn gửi đến Iran. “Mỹ không muốn xung đột với Iran nhưng chúng tôi sẵn sàng đáp trả bất cứ cuộc tấn công nào của Vệ binh Cách mạng Iran hay các lực lượng thường trực của Iran”-Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ J.Bolton cho biết. 

Mỹ triển khai tàu chiến gia tăng hoạt động ở khu vực Trung Đông nhằm “răn đe” Iran. 

Biên đội tàu chiến trên bao gồm tàu sân bay USS Abraham Lincoln, pháo đài thép trên biển, lớp Nimitz mang theo 90 máy bay (F-15C, FA-18E, máy bay cảnh báo sớm E-2H), 4 tàu khu trục, 1 tàu tuần dương. Đồng thời, 4 máy bay ném bom B-52H đã đến Trung Đông.

Từ sự kiện Tổng thống D.Trump (5-2018) tuyên bố, Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Nhóm nước P5+1 ký với Iran năm 2015 (Kế hoạch hành động chung toàn diện-JCPOA) bởi Iran “tài trợ khủng bố quốc tế”. Tổng thống Mỹ cho rằng, JCPOA là “thỏa thuận tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ”! Kế tiếp, Mỹ gia tăng lệnh trừng phạt Iran, xiết chặt cấm vận dầu mỏ. Trong mấy tháng qua, Mỹ đã triệt nguồn thu hơn 10 tỉ USD dầu khí của Tehran. 

Theo đó, đến ngày 2-5, Mỹ cấm vận triệt để xuất khẩu dầu của Iran, trừng phạt cả các nước có quan hệ xuất, nhập khẩu dầu với Iran, quyết đưa nguồn dầu quá cảnh của Tehran về số 0? Trên thực tế, Iran đã giảm mạnh khai thác, xuất khẩu dầu, từ năng lực 3-4 triệu thùng/ngày xuống còn 1,1 triệu thùng/ngày (năm 2018) và 200.000-300.000 thùng/ngày (quý I-2019). 

Tại Hội nghị quốc tế về Bắc Cực tổ chức ở Phần Lan, Ngoại trưởng Mỹ M.Pompeo (6-5) tuyên bố: “Chúng tôi thấy hành động leo thang căng thẳng từ chính người Iran”? Ngoại trưởng Mỹ bất ngờ đến Iraq (7-5) để “xử lý vấn đề an ninh cấp bách”. Hiện, Mỹ đang có 5.200 binh sĩ đồn trú ở Iraq và 2.000 binh lính đóng quân ở Syria. Tại khu vực Trung Đông, vùng Vịnh, Mỹ có các căn cứ không quân, hải quân và hàng chục ngàn lính đặc nhiệm đồn trú ở Arab Saudi, Qatar, Bahrain, Jodar, Kuwait. Căn cứ không quân Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ có kho vũ khí hạt nhân, bãi đỗ máy bay ném bom chiến lược B-1, B-2. 

Đáp trả Mỹ, Bộ Ngoại giao Iran (8-5) tuyên bố, Tehran “ngừng thực hiện một số cam kết tự nguyện” trong khuôn khổ Kế hoạch JCPOA đã ký với Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức. Tổng thống Iran H.Rouhani cảnh báo, sẽ nối lại việc làm giàu Urani nếu các cường quốc trên thế giới kể trên không giữ đúng cam kết Kế hoạch JCPOA và Iran không còn được bán urani làm giàu, nước nặng cho nước khác. Sau 60 ngày, Iran sẽ có biện pháp đáp trả mạnh mẽ. Tuy nhiên, Iran sẵn sàng thương lượng với Mỹ nếu Nhà Trắng dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế và xin lỗi về hành động phạm pháp của mình. 

Chính phủ Tehran kêu gọi Liên minh châu Âu và các nước ký JCPOA cam kết thực thi thỏa thuận đối với Iran, tiếp tục giao lưu thương mại và xuất nhập khẩu dầu. Iran cảnh báo, sẽ đóng cửa eo biển chiến lược Hormuz qua vịnh Ba Tư, nơi vận chuyển khoảng 18 triệu thùng dầu/ngày từ Trung Đông, vùng Vịnh (chiếm 20% lượng dầu thế giới). Nếu eo biển Hormuz bị khóa, sẽ đảo lộn thị trường dầu mỏ toàn cầu! 

Trước đó, Iran gọi Nhà Trắng là “Chính phủ khủng bố”, đáp trả việc Mỹ đưa Vệ binh Cách mạng Iran vào danh sách đen! Được biết, Vệ binh Iran thành lập năm 1979, bao gồm các đơn vị hải, lục, không quân khoảng 125.000 người do Lãnh tụ Tối cao Iran A.Khamenei trực tiếp chỉ đạo. Lực lượng này kiểm soát cả về các lĩnh vực kinh tế và có uy tín chính trị rất lớn; thiện chiến, hùng mạnh hơn cả Quân đội Iran.

Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ ở vùng Vịnh đưa thông tin: “Iran đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm tàng nhằm vào các lực lượng Mỹ ở khu vực”. Theo Tình báo Mỹ, Iran đang di chuyển các tên lửa đạn đạo lên tàu quân sự ở vùng Vịnh và sẵn sàng cho các cuộc tấn công. Khi đó, Hạm đội 5, Hạm đội 6 và các căn cứ quân sự của Mỹ cùng đồng minh sẽ là mục tiêu bị tấn công. Iran có thể phối hợp với lực lượng Hezbollah- Libang tấn công Israel và các căn cứ Mỹ. Iran đang tìm cách hóa giải lệnh cấm vận dầu của Mỹ thông qua con đường hợp tác với Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ? 

Đứng trước “lò thuốc súng” Trung Đông, vùng Vịnh có nguy cơ bùng nổ, Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi Nhóm nước P5+1 thực thi cam kết Kế hoạch JCPOA; kêu gọi Mỹ và Iran kiềm chế, ngồi vào bàn đàm phán. EU cam kết, tiếp tục duy trì mối quan hệ thương mại với Iran. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp F.Parly khẳng định, Paris muốn duy trì thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 và khuyên Iran, không nên ngừng tuân thủ các cam kết, tránh một cơ chế trừng phạt mới. Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh M.Field tuyên bố, sẽ tuân thủ các cam kết và kêu gọi Iran không nên tiến hành thêm các bước đi làm leo thang căng thẳng, sẽ dẫn đến các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Hạ viện Nga hoan nghênh Iran sẵn sàng đàm phán với châu Âu, song cho rằng, Mỹ cũng nên cởi mở về đối thoại. Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định, thỏa thuận hạt nhân phải được duy trì và kêu gọi các bên đẩy mạnh đối thoại, tránh làm căng thẳng tình hình. 

Tròn 1 năm, kể từ tháng 5-2018, Mỹ tái cấm vận Iran, nền kinh tế nước này rơi vào khủng hoảng, lạm phát tăng 40%, Tehran thất thu lớn từ xuất khẩu dầu và hơn 4,2 tỉ USD tài sản bị phong tỏa ở nước ngoài. Hẳn Iran không bao giờ tuyên chiến trước với Mỹ nhưng chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống D.Trump thường phát sinh những bất ngờ, khó đoán. Và thật khó để có một Trung Đông hòa bình, yên tiếng súng? 

 HÀ NGỌC