Không có đột phá trong quan hệ lịch sử Mỹ-Triều?
QPTĐ-Từ hàng tháng qua, Việt Nam trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu. Đó là sự kiện lịch sử: Hà Nội đăng cai tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên lần 2 trong 2 ngày 27-28/2. Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 1 diễn ra tại Singapore (tháng 6-2018).
Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên kết thúc mà không đạt được thỏa thuận.
Hướng tới mục tiêu phi hạt nhân hóa, giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên của lãnh đạo Mỹ-Triều, giới chính trị quốc tế kỳ vọng, Tổng thống D.Trump và Chủ tịch Kim Jong-Un sẽ đạt được một thỏa thuận về hiệp ước hòa bình, chấm dứt chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên; Triều Tiên cam kết không thử tên lửa, hạt nhân và dỡ bỏ hoàn toàn các cơ sở hạt nhân; Mỹ dỡ bỏ cấm vận Triều Tiên; tiến tới việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước; Mỹ rút quân đồn trú khỏi xứ Hàn.
Hội nghị cấp cao Mỹ-Triều thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế. Hơn 3.000 phóng viên báo chí Việt Nam và quốc tế được cấp phép dự Hội nghị. Trước đó, các chuyên gia cấp cao hai nước hoạt động ngoại giao con thoi, hòng thu hẹp khác biệt về vấn đề hạt nhân, chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ thượng đỉnh Hà Nội.
Khác với chuyến đi Singapore bằng chuyên cơ, 17 giờ chiều ngày 23-2, Chủ tịch Kim Jong-Un vẫy chào đoàn người ra tiễn tại thủ đô Bình Nhưỡng, đi tàu bọc thép tốc hành đến Thiên Tân, Vũ Hán rồi xuôi về Nam Ninh, Bằng Tường (Trung Quốc). Sau hơn 60 giờ đi qua hơn 4.500 km, Chủ tịch Kim được các quan chức Việt Nam chào đón tại ga Đồng Đăng (Lạng Sơn) vào 8 giờ sáng ngày 26-2, rồi chuyển sang ô tô đặc chủng về Hà Nội. Ông Kim được nhân dân Hà Nội cờ hoa vẫy chào nồng nhiệt dọc các đường phố và được các quan chức chính quyền Thủ đô đón tiếp thịnh tình. Đoàn Triều Tiên nghỉ tại khách sạn 5 sao Melia.
Tháp tùng Chủ tịch Kim có Phó Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên Kim Yong-Choi, Ngoại trưởng Ri Yong-Ho, Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, Trợ lý đặc biệt-bà Kim Yo-Jong (em gái Chủ tịch Kim), Đặc phái viên về Mỹ Kim Hyok-Chol. Lý giải việc Chủ tịch Kim công du bằng tàu hỏa, giới báo chí Triều Tiên cho rằng, nhà lãnh đạo trẻ này đang nối tiếp truyền thống sau 2 chuyến thăm Việt Nam bằng tàu hỏa của Chủ tịch Kim Nhật Thành (ông nội Chủ tịch Kim) năm 1958 và 1964; đồng thời, khẳng định mối quan hệ gắn bó với nước láng giềng Trung Quốc.
Tại căn cứ không quân Andrews, vào lúc 12 giờ 30 (giờ địa phương) ngày 25-2, Tổng thống D.Trump lên chuyên cơ Không Lực Một đi Việt Nam, xuống sân bay Nội Bài vào 21 giờ tối ngày 26-2, được sự chào đón của các quan chức Việt Nam. Tháp tùng Tổng thống Mỹ có Ngoại trưởng M.Pompeo, Cố vấn An ninh quốc gia J.Bolton, Quyền Chánh Văn phòng Nhà Trắng M.Mulvaney. Phái đoàn Mỹ ở khách sạn 6 sao J.M.Marriott (phố Đỗ Đức Dục).
Trưa ngày 27-2 (từ 11 giờ), Tổng thống Mỹ D.Trump hội kiến các nhà lãnh đạo Việt Nam. Tại Phủ Chủ tịch, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tiếp Tổng thống D.Trump và chứng kiến Lễ ký hợp tác kinh tế giữa doanh nghiệp 2 nước trị giá 21,3 tỉ USD. Sau đó, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp và mời Tổng thống D.Trump ăn trưa kết hợp làm việc mở rộng. Kết thúc Hội nghị cấp cao Mỹ-Triều, Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un có chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam (trong 2 ngày 1-2/3).
Tại khách sạn S.L.Metropole ở phố Ngô Quyền (từ 18 giờ 30 ngày 27-2), Tổng thống D.Trump và Chủ tịch Kim có “cuộc gặp riêng 1-1” khoảng 20 phút, sau đó cùng “ăn tối kết hợp làm việc” với các cố vấn đến 21 giờ. Sáng ngày 28-2 (từ 9 giờ), diễn ra “cuộc gặp riêng 1-1” khoảng 30 phút; sau đó là Phiên họp toàn thể.
Bất ngờ hai nhà lãnh đạo hủy buổi “ăn trưa kết hợp làm việc” và không ký Tuyên bố chung Mỹ-Triều, dự kiến vào 14 giờ 5 phút cùng ngày. Phát biểu với báo chí trong buổi họp báo vào 14 giờ (sớm hơn kế hoạch), Tổng thống D.Trump cho hay, Mỹ và Triều Tiên còn bất đồng về tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên; kế hoạch Triều Tiên phá hủy các cơ sở hạt nhân và việc Mỹ dỡ bỏ cấm vận Triều Tiên.
Thủ đô Hà Nội-Việt Nam sẵn sàng cho Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều với tâm thế là đối tác kiến tạo hòa bình. Việt Nam đã hoàn thành sứ mệnh nước chủ nhà, bảo đảm an ninh, an toàn nhất cho các quan chức, phóng viên và du khách quốc tế. Hàng ngàn sĩ quan, nhân viên an ninh và 700 cán bộ y tế tham gia phục vụ Hội nghị. Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và các địa phương có đoàn Mỹ, Triều Tiên đi qua, ngập tràn cờ hoa cùng người dân niềm nở chào đón khách. Hà Nội phát hành bộ tem, các đồng xu bạc lưu niệm về Hội nghị. Trung tâm Báo chí quốc tế Hà Nội khai trương, đủ điều kiện tốt nhất cho các hãng thông tấn báo chí hoạt động 24/24h trong thời gian Hội nghị. Người có Thẻ phóng viên dự Hội nghị được miễn phí: Truy cập mạng internet, cung cấp thông tin, ăn trưa, nước uống, đi xe buýt và xe buýt du lịch 2 tầng Hà Nội; đi du lịch Thủ đô, Ninh Bình, Hạ Long; dự chương trình nghệ thuật đặc sắc Hồn Việt (từ 25-2 đến 2-3). Hà Nội xứng danh thương hiệu quốc tế “Thành phố vì hòa bình” sau 20 năm đón nhận (1999-2019).
Dư luận quốc tế đặc biệt quan tâm đến sự kiện lịch sử Mỹ-Triều. Bộ Ngoại giao Nga, Trung Quốc hoan nghênh Hội nghị Hà Nội: Mỹ-Triều, kỳ vọng 2 nước đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa; đồng thời, kêu gọi Liên hợp quốc dỡ bỏ cấm vận Triều Tiên. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-In (25-2) phát biểu trước nội các: “Tất cả người dân khao khát một đất nước Hàn Quốc hòa bình và thịnh vượng đều có chung mong ước Hội nghị Mỹ-Triều thành công. Chủ tịch Kim Jong-Un hướng đến tương lai bằng việc lựa chọn con đường phát triển kinh tế, thay vì vũ khí hạt nhân”. Đại sứ các nước châu Á tại Ai Cập (Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc) và Nhật Bản kỳ vọng, Việt Nam đã trải qua chiến tranh, là thành viên ASEAN, sẽ làm tốt vai trò thiết kế hòa bình trong quan hệ Mỹ-Triều. Nhóm 20 Nghị sĩ Đảng Dân chủ (26-2) đề xuất Dự luật kết thúc chiến tranh Triều Tiên nhưng vẫn cho phép Mỹ đóng quân tại Hàn Quốc; cựu Tổng thống Mỹ J.Carter ủng hộ sáng kiến này.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc A.Guterres ca ngợi Việt Nam đã có đóng góp lớn vào hòa bình, ổn định khu vực và thế giới.
NHẬT MINH
