Lần đầu tiên bộ sưu tập âm nhạc của Việt Nam được UNESCO ghi danh Di sản tư liệu thế giới

QPTĐ-Đó là Bộ sưu tập của Nhạc sĩ Hoàng Vân của Việt Nam, vừa được Hội đồng Chấp hành UNESCO đã nhất trí ghi danh vào Danh mục Ký ức Thế giới vào ngày 10/4, tại Paris. 
 

heo đó, Bộ sưu tập gồm hơn 700 tác phẩm âm nhạc, được nhạc sĩ sáng tác từ năm 1951 đến 2010, phản ánh sâu sắc những biến chuyển của đất nước và đời sống tinh thần của nhân dân Việt Nam qua nhiều thời kỳ. Với sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc cổ điển châu Âu và âm nhạc dân tộc, các tác phẩm của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn là tư liệu quý báu phục vụ nghiên cứu văn hóa, xã hội và lịch sử âm nhạc Việt Nam.

Việc UNESCO ghi danh Bộ sưu tập của nhạc sĩ Hoàng Vân không chỉ là niềm tự hào của riêng gia đình nhạc sĩ Hoàng Vân, mà còn là niềm tự hào chung của đất nước, nhân dân Việt Nam; là sự khẳng định vị thế của nền âm nhạc Việt Nam trong dòng chảy di sản trí tuệ nhân loại. Di sản tư liệu này sẽ góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về di sản tư liệu, lan tỏa giá trị văn hóa-lịch sử-nhân văn Việt Nam ra thế giới, từ đó nâng cao hình ảnh, vị thế của đất nước và con người Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Đây là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của âm nhạc Việt Nam, là ký ức sống động về một giai đoạn lịch sử, phản ánh tâm hồn, bản sắc và khát vọng của cả một dân tộc qua từng giai điệu âm nhạc.

Theo đánh giá của Hội đồng Tư vấn Quốc tế Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO, hồ sơ của Việt Nam đáp ứng đầy đủ các tiêu chí quốc tế với những giá trị nổi bật. Bộ sưu tập được bảo tồn tốt, có tính tiếp cận cao thông qua nền tảng số đa ngữ, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam đến cộng đồng quốc tế.

Sưu tập tài liệu không chỉ mang giá trị tinh thần sâu sắc đối với xã hội và cộng đồng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa nghệ thuật hàn lâm và công chúng. Nếu như nhiều bộ tài liệu khoa học hay nghệ thuật hàn lâm thường mang tính chuyên sâu, khó tiếp cận với đông đảo người yêu nhạc, thì tác phẩm của Nhạc sĩ Hoàng Vân lại mang một sức sống đặc biệt. Không chỉ được giới chuyên môn đánh giá cao, những sáng tác của ông còn trở thành giáo trình giảng dạy tại các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp, các trường âm nhạc và Nhạc viện, đồng thời, luôn xuất hiện gần gũi với công chúng trong các cuộc thi âm nhạc chuyên nghiệp cấp quốc gia, quốc tế, cũng như các phong trào âm nhạc nghiệp dư.

Bộ sưu tập là một trong 74 hồ sơ được UNESCO khuyến nghị ghi danh trên tổng số 121 hồ sơ đề cử được xem xét trong kỳ họp. Việc hồ sơ được thông qua thuận lợi và vượt kết quả mong đợi, có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều bên liên quan; sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ giữa Bộ Ngoại giao; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cùng đội ngũ chuyên gia trong nước và quốc tế; đặc biệt là vai trò tư vấn kịp thời của TS Vũ Thị Minh Hương, Uỷ viên Ủy ban tư vấn quốc tế của Chương trình Ký ức thế giới UNESCO nhiệm kỳ 2024-2028, đã góp phần quan trọng giúp hồ sơ được thông qua với tỷ lệ tuyệt đối, đạt  100%.

Việc hồ sơ “Bộ sưu tập của nhạc sĩ Hoàng Vân” được ghi danh được đánh giá là thành công vượt mong đợi.

Theo bà Lê Thị Hồng Vân, bộ sưu tập là di sản tư liệu thế giới thứ 4 trên tổng số 570 di sản tư liệu thế giới đã được UNESCO ghi danh cho đến nay. Đây cũng là di sản tư liệu đầu tiên về âm nhạc của Việt Nam được ghi danh, góp phần làm giàu thêm kho tàng văn hóa dân tộc và văn minh nhân loại. Sự ghi danh trên càng có ý nghĩa hơn khi Luật Di sản Văn hóa sửa đổi được Quốc hội thông qua năm 2024 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó lần đầu tiên dành riêng một chương cho di sản tư liệu, thể hiện sự quan tâm ngày càng sâu sắc của Nhà nước, các cơ quan quản lý và toàn xã hội đối với lĩnh vực này.

Ngân Mỹ 
(Theo Bộ VHTT&DL)