Bài 1: “Giữ vững cửa khẩu quốc tế”

QPTĐ-Con đường quốc lộ 12 dẫn lên Cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng, xã Phong Thổ, tỉnh Lai Châu uốn lượn giữa núi rừng đại ngàn, dốc cao và khúc cua gấp. Buổi sớm, sương mù giăng kín, gió lạnh, khiến hành trình lên cửa khẩu thêm phần vất vả. Trong điều kiện khắc nghiệt ấy, nơi xã biên giới Phong Thổ, những người lính mang quân hàm xanh vẫn bám trụ từng vị trí công tác, lặng lẽ thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc cửa ngõ quốc tế phía Tây Bắc của Tổ quốc.

Giữ vững an ninh nơi cửa khẩu chiến lược

Cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng nằm trên địa bàn xã Phong Thổ, có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế của tỉnh Lai Châu. Tuy nhiên, đây cũng là khu vực tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, với nguy cơ xảy ra các hành vi buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép, mua bán người qua biên giới và các loại tội phạm xuyên quốc gia.

Tiếp chúng tôi, Thượng tá Quản Anh Tuấn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng giới thiệu: Phong Thổ là xã biên giới của tỉnh Lai Châu; được thành lập sau khi sáp nhập các xã Huổi Luông, xã Ma Li Pho, xã Mường So và thị trấn Phong Thổ (huyện Phong Thổ cũ). Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ đoạn biên giới dài gần 14km, với ba cột mốc 65, 66, 67 và khu vực cửa khẩu Ma Lù Thàng, tiếp giáp trực tiếp với trấn Kim Thủy Hà, huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Năm 2025, mặc dù quân số còn thiếu, địa bàn quản lý mở rộng hơn, công việc nhiều, nhưng đơn vị vẫn duy trì nghiêm chế độ trực, kiểm soát chặt tình hình biên giới, kịp thời tham mưu xử lý các vấn đề phát sinh, không để xảy ra bị động. Công tác phối hợp với các lực lượng và đối ngoại biên phòng được triển khai thường xuyên, góp phần giữ ổn định địa bàn.

Năm 2025, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng triển khai đồng bộ nhiều biện pháp quản lý, bảo vệ biên giới và giữ gìn an ninh, trật tự khu vực cửa khẩu. Đơn vị đã tổ chức 48 lần tuần tra đường biên, mốc quốc giới với sự tham gia của 411 lượt cán bộ, chiến sĩ, dân quân và nhân dân; phối hợp với lực lượng chức năng phía Trung Quốc tổ chức 8 cuộc hội đàm, 10 lần tuần tra liên hợp, 4 lần tuần tra song phương, đồng thời duy trì trao đổi thông tin thường xuyên, kịp thời qua đường dây nóng. Trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội phạm, đơn vị đã khởi tố, điều tra 1 vụ với 6 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; phối hợp bắt giữ 6 vụ liên quan đến ma túy, hàng cấm; xử lý 3 vụ vi phạm quy định về xuất, nhập cảnh, thu nộp ngân sách Nhà nước 9 triệu đồng, góp phần giữ vững an ninh, trật tự tại khu vực cửa khẩu.

Cải cách để cửa khẩu thông suốt

Trong quá trình tìm hiểu thực tế tại đơn vị, chúng tôi gặp Trung úy Hà Hoàng Thái, Phó Trạm trưởng Trạm Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng. Sinh năm 2002, quê Ninh Bình, xuất thân trong gia đình nông dân, sau khi tốt nghiệp sĩ quan Biên phòng, anh tình nguyện lên công tác tại khu vực biên giới. Công việc của Thái và đồng đội gắn với 11 chế độ công tác trong ngày, trong đó phần lớn thời gian tập trung vào kiểm tra, giám sát người, phương tiện và hàng hóa xuất nhập cảnh, đồng thời xử lý các tình huống có thể phát sinh tại cửa khẩu. Theo Trung úy Hà Hoàng Thái, thời gian mà anh bận rộn nhất thường là buổi sáng khoảng từ 7 giờ đến 8 giờ và những ngày cuối tuần, khi lượng người và phương tiện qua lại xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu nhiều. “Cán bộ, chiến sĩ phải căng mình ra để làm việc, vừa đảm bảo giải quyết tốt thủ tục kiểm chứng cho người dân và phương tiện hàng hoá, vừa duy trì nghiêm pháp luật, kỷ luật an ninh trật tự tại cửa khẩu, những lúc như vậy đòi hỏi người chỉ huy như tôi cần nhanh nhẹn, nắm chắc pháp luật, duy trì nghiêm kỉ luật, mềm dẻo, khôn khéo xử lí các tình huống có thể xảy ra tại cửa khẩu”, Trung úy Thái chia sẻ.

Gắn bó với thực tiễn công tác tại cửa khẩu, Trung úy Thái cho biết, yêu cầu hiện nay đối với lực lượng Biên phòng không chỉ là giữ vững an ninh, trật tự, mà còn phải đổi mới mạnh mẽ phương thức quản lý, thích ứng với tiến trình hội nhập. “Trạm kiểm soát Biên phòng cửa khẩu Ma Lù Thàng đã được trang bị nhiều phương tiện, thiết bị hiện đại như máy soi chiếu hàng hóa, hệ thống phần mềm kiểm soát xuất nhập cảnh kết nối trực tiếp với trung tâm quản lý của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng. Đặc biệt, hệ thống kiểm soát xuất nhập cảnh tự động bằng vân tay (Autogate), đưa vào vận hành từ năm 2025, giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục, bảo đảm chính xác, chặt chẽ, không để ùn tắc, nhưng vẫn thuận lợi, văn minh, đúng quy định của pháp luật”, Trung úy Hà Hoàng Thái cho hay.

Qua thực tế ghi nhận tại cửa khẩu Ma Lù Thàng, việc ứng dụng công nghệ đã tạo bước chuyển rõ nét trong công tác cửa khẩu của Bộ đội Biên phòng, giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát, giám sát, đồng thời bảo đảm nhanh gọn, thuận lợi cho hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Xây dựng thế trận lòng dân và đối ngoại bền chặt

Song song với nhiệm vụ chuyên môn, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng luôn coi trọng công tác dân vận, chăm lo đời sống nhân dân biên giới. Trong năm, đơn vị đã tham gia Chương trình “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”, hỗ trợ xây mới, sửa chữa 9 căn nhà; huy động 150 lượt cán bộ, chiến sĩ với 162 ngày công; vận động các nguồn lực xã hội hơn 20 triệu đồng cùng nhiều nhu yếu phẩm thiết yếu hỗ trợ các hộ khó khăn. Nhiều hoạt động thiết thực khác cũng được triển khai như: Khám bệnh, cấp thuốc miễn phí; trao quà cho hộ nghèo; hỗ trợ trường học; thực hiện các chương trình “Thắp sáng bản biên giới”, “Biên cương - Đêm hội trăng rằm”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”… qua đó góp phần củng cố mối quan hệ gắn bó quân dân trên địa bàn.

Trao đổi với phóng viên, Thượng tá Quản Anh Tuấn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng khẳng định: “Bên cạnh nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới, chúng tôi xác định rõ phải làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong củng cố, xây dựng cơ sở chính trị ở khu vực biên giới. Khi hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh thì an ninh, trật tự mới ổn định lâu dài".

Trên lĩnh vực đối ngoại biên phòng, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng phối hợp với Trạm Kiểm tra Biên phòng xuất, nhập cảnh Kim Thủy Hà (Trung Quốc) tổ chức Chương trình giao lưu văn hóa với chủ đề “Cùng nắm tay tiếp nối hữu nghị, viết nên chương mới đoàn kết vững bền”. Hai bên đã ký kết phương án bình chọn và trao chứng nhận “Sứ giả hữu nghị Việt – Trung” cho 2 cán bộ tiêu biểu (mỗi bên 1 đồng chí). Đây là một trong những mô hình mới, là đơn vị thứ hai trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc triển khai và tổ chức thực hiện hiệu quả. Đáng chú ý, từ ngày 1/1/2025, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Ma Lù Thàng chủ trì tổ chức và duy trì Lễ Chào cờ Quốc môn tại cửa khẩu vào dịp đầu năm, các ngày lễ lớn hoặc khi đất nước có sự kiện trọng đại. Hoạt động này không chỉ tăng cường sự phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng làm nhiệm vụ tại cửa khẩu, mà còn góp phần giáo dục lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân nơi biên giới.

Dưới nắng ấm đầu Đông, dòng người qua lại ở cửa khẩu Ma Lù Thàng không ồn ào nhưng đều đặn. Cuộc sống nơi biên giới còn nhiều khó khăn, song đang từng bước ổn định và khởi sắc. Trong dòng chảy bình lặng ấy, những người lính Biên phòng vẫn âm thầm bám địa bàn, canh giữ từng tấc đất, gắn bó với đồng bào, vừa bảo đảm an ninh trật tự, vừa tuyên truyền, vận động nhân dân cùng tham gia giữ gìn bình yên khu vực cửa khẩu, biên giới.

Hữu Thu