Ma túy dạng lá kho

Ngày càng có nhiều loại ma túy mới xuất hiện, thâm nhập, "tấn công" vào giới trẻ, gây hiểm họa lâu dài. Trong số đó có thể kể đến lá "Thiên đường" hay còn gọi là lá Khat. Đó là một loại ma túy dạng lá khô, có thành phần Cathinone - một chất ma túy cực mạnh - trong danh mục các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội. Độc tính của nó mạnh gấp nhiều lần ma túy “đá” và cocaine, mạnh gấp 500 lần các loại ma túy thông thường khác.

Lá Khát là một loại ma túy lá.

Loại ma túy này được phát hiện thâm nhập vào nước ta từ tháng 3-2016. Đó là trong các kiện hàng có vận đơn đến từ Etiopia, Kenya, Nam Phi, dưới dạng các túi chè. Nghi vấn có điều bất thường, lực lượng hải quan lặng lẽ thu thập, phân tích, xử lý thông tin và nhận thấy những dấu hiệu về một đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy có nguồn gốc thảo mộc từ nước ngoài vào Việt Nam. Cục Hải quan thành phố Hà Nội lập tức phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C47 - Bộ Công an) lập chuyên án đấu tranh triệt phá.

Bằng các thủ đoạn tinh vi, các đường dây tội phạm ma túy do các đối tượng gốc Phi cầm đầu đang đẩy mạnh việc dùng Việt Nam làm địa bàn trung chuyển lá Khat từ châu Phi tới các nước, chủ yếu là Mỹ. Khi làm thủ tục hải quan, các công ty do các đối tượng đó điều hành khai gian là chè ngoại, hoặc lá “Henna” có xuất xứ tại Việt Nam, dùng để chế tạo mỹ phẩm, tạo mực xăm nghệ thuật. Chính vì khai báo trên, một khối lượng lớn lá Khat với danh nghĩa lá “Henna” được Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chứng nhận, cấp giấy phép xuất khẩu. Do vậy khi làm thủ tục thông quan, lô hàng này được đưa vào luồng xanh, miễn kiểm tra hải quan. Từ đó, lá Khat được xuất khẩu ra nước ngoài.

Tuy vậy việc cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật chưa đáng lo ngại bằng việc khó xử lý hình sự vụ vận chuyển lá Khat, bởi những văn bản quy phạm pháp luật còn những kẽ hở. Nghị định 82/2013/NĐ-CP của Chính phủ ghi rõ: Cathinone nằm trong danh mục I, đứng thứ 9, là một chất ma túy cực mạnh, tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội. Nhưng trong Bộ luật Hình sự năm 2015 và Luật Hình sự 2009, thì lá Khat lại chưa được quy định.

Về vấn đề này, Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục điều tra tội phạm về ma túy (C47- Bộ Công an) chỉ rõ: Bộ luật Hình sự năm 2015, tại điều 247 quy định từng mức phạt tù cho "Tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy". Luật để mở các loại "cây khác" chính là nhằm khi phát hiện cây ma túy mới, ngoài ba loại nói trên thì sẽ xử lý được về mặt pháp luật. Còn lá Khat nằm trong "các loại cây khác có chứa chất ma túy". Thế nhưng, tại các điều sau đó như 247, 248 và 249 lần lượt quy định mức phạt tù về "Tội sản xuất trái phép chất ma túy", "Tội tàng trữ trái phép chất ma túy", "Tội vận chuyển trái phép chất ma túy", khi cụ thể hóa từng hành vi thì Luật lại chỉ xử lý hình sự với người nào tàng trữ mua, bán, vận chuyển "lá, thân, rễ cây thuốc phiện, cây cần sa, cây cô ca". Nghiễm nhiên các “cây khác”, trong đó có lá Khat đã bị bỏ qua. Kẽ hở này trong pháp luật nếu không kịp điều chỉnh, bổ sung thì không chỉ lá Khat mà sẽ còn nhiều loại "cây khác" ngang nhiên nhởn nhơ trước pháp luật.

Các cơ quan chức năng đã đề nghị sửa đổi, bổ sung vào Bộ luật hình sự; đồng thời báo cáo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xử lý hành vi vận chuyển, mua bán, tàng trữ lá Khat, xử lý hình sự những người vi phạm liên quan đến loại lá này. Nhưng chắc rằng cũng còn phải chờ một thời gian nữa khi mọi việc được luật hóa và trở thành hiện thực trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy.

HOÀNG HƯƠNG