50 năm ASEAN
Ngày 8/8/2017, Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ( 8/8/1967- 8/8/2017). Trải qua những thăng trầm của lịch sử, ASEAN đã liên tục phát triển từ một Hiệp hội gồm năm thành viên được thành lập vào ngày 8/8/1967, trên cơ sở một Tuyên bố chính trị (Tuyên bố Bangkok), cho đến ngày 31/12/2015, Cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập, mở ra giai đoạn phát triển mới cho ASEAN.
Cộng đồng ASEAN là một liên minh chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Sự hình thành Cộng đồng mang lại cho người dân các nước ASEAN nhiều lợi ích thiết thực. Nhờ sự liên kết và hợp tác trong 10 nước thành viên, hơn 630 triệu người dân trong khối được sống trong hòa bình, hữu nghị, đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau. Với tổng GDP 2,48 nghìn tỷ USD, các nước ASEAN đều tranh thủ một thị trường chung và ngày càng tự do hóa về thương mại, đầu tư và kết nối với các nền kinh tế trong và ngoài khu vực. Lực lượng lao động dồi dào ngày càng được nâng cao về trình độ, kỹ năng nghề nghiệp và có cơ hội di chuyển tự do hơn và tìm việc làm trong các nước nội khối. Người dân được quan tâm hơn về điều kiện cuộc sống, được đảm bảo tốt hơn về y tế và nâng cao khả năng thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu. Nhân quyền và các quyền tự do cơ bản được bảo vệ. Văn hóa dân tộc truyền thống của mỗi nước được bảo tồn và phát huy cùng với việc Cộng đồng chia sẻ bản sắc và giá trị chung.
Đối với Việt Nam, sự hình thành Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015 có ý nghĩa quan trọng vì sự kiện này đánh dấu chặng đường trên 20 năm Việt Nam tham gia ASEAN và hội nhập quốc tế. ASEAN luôn là một trụ cột-ưu tiên chiến lược trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã một lần nữa khẳng định chủ trương và phương châm “Chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng vững mạnh”. Sự đóng góp đáng kể của Việt Nam, thể hiện trong hầu hết các hoạt động hợp tác ASEAN, nhất là góp phần quan trọng vào việc sớm triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Việt Nam đã xây dựng đề án, chương trình và kế hoạch triển khai thực hiện Tầm nhìn và Kế hoạch tổng thể của 3 trụ cột Cộng đồng.
Việt Nam đã nỗ lực tham gia giải quyết các vấn đề của khu vực, trong xử lý những thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, cũng như những vấn đề nảy sinh trong quan hệ với các đối tác; đồng thời thúc đẩy hợp tác thực tiễn trong các cơ chế, diễn đàn khu vực quan trọng. Trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam chủ động trao đổi và phối hợp với các nước nhằm tạo dựng đồng thuận trong ASEAN và giữa ASEAN và đối tác nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở biển Đông; thúc đẩy đưa vấn đề biển Đông vào văn kiện các hội nghị, diễn đàn ASEAN với những nội dung tích cực, trong đó, nhấn mạnh thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm hoàn tất Bộ quy tắc COC.
Một tin vui mới đến với các nước trong khu vực và quốc tế, đó là Hội nghị Bộ trưởng ngoại giao ASEAN lần thứ 50 nhóm họp trong những ngày qua tại Thủ đô Manila, Philippines đã ra thông cáo chung, nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc phi quân sự hóa và tự kiềm chế" ở biển Đông. Nhiều quốc gia trong ASEAN đã nêu “quan ngại về việc cải tạo đảo cũng như những hoạt động trong khu vực gây xói mòn niềm tin, sự tin tưởng, đồng thời làm gia tăng căng thẳng, có thể ảnh hưởng tới hòa bình, an ninh và ổn định". Tuyên bố đưa ra chỉ vài giờ sau khi ASEAN và Trung Quốc đã thông qua dự thảo khung Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC), sau gần 4 năm đàm phán.
Đáng chú ý là sự kiện này đến đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ASEAN.
Hữu Văn
