Xây dựng Thủ đô thành khu vực phòng thủ vững chắc (*)
Báo cáo tham luận của Thiếu tướng Bùi Trọng Quỳnh, Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội
tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025.
Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVI, Hà Nội đã phát triển toàn diện trên các lĩnh vực, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của cả nước. Diện mạo Thủ đô có nhiều đổi mới, ngày càng văn minh, hiện đại; quốc phòng, an ninh được củng cố và tăng cường; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; vị thế, uy tín của Thủ đô được nâng cao. Tuy nhiên, tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến phức tạp, hoạt động chạy đua vũ trang, tranh chấp lãnh thổ có xu hướng gia tăng; tình hình biển Đông có những diễn biến mới, tiềm ẩn nguy cơ xung đột trong khu vực. Trong nước, các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá cách mạng nước ta với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thâm độc, Thủ đô Hà Nội luôn là trọng điểm chống phá; tình hình an ninh nông thôn, các vấn đề an ninh phi truyền thống, thiên tai, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp.
Xây dựng lực lượng thường trực “tinh, gọn, mạnh”, có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao.
Trước yêu cầu của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, Thủ đô trong tình hình mới, trên cơ sở quán triệt sâu sắc các Nghị quyết, kết luận của Đảng, như Nghị quyết Trung ương 8 (Khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; các Chiến lược quốc phòng, quân sự Việt Nam; Nghị định 21 của Chính phủ về Khu vực phòng thủ; Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố đã xây dựng và ban hành đầy đủ, đồng bộ các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ quốc phòng-an ninh trong tình hình mới. Tập trung triển khai quyết liệt và hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ. Nổi bật là: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ được các cấp ủy, tổ chức Đảng luôn quan tâm; công tác giáo dục chính trị tư tưởng gắn với bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh và giáo dục quốc phòng toàn dân tiếp tục được đẩy mạnh; nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân có chuyển biến rõ nét; cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp từng bước được hoàn thiện. Tiềm lực, thế trận, sức mạnh của khu vực phòng thủ, đặc biệt là tiềm lực chính trị, tinh thần, “thế trận lòng dân” được củng cố, tăng cường một bước; niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa, sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được nâng lên.
Thành phố đã quán triệt sâu sắc chủ trương của Đảng về kết hợp giữa phát triển kinh tế-xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh; quy hoạch và triển khai thực hiện 171 dự án lớn về phát triển kinh tế-xã hội; từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; phát triển kết cấu hạ tầng phù hợp, đáp ứng nhiệm vụ phát triển kinh tế, vừa phục vụ mục đích quốc phòng. Kinh tế Thành phố tăng trưởng hàng năm đạt mức khá, bình quân tổng sản phẩm đạt trên 7,3%; tích lũy và dự trữ của Thành phố tăng nhanh, đáp ứng nhu cầu động viên khi có tình huống quốc phòng. Các địa phương đã quan tâm đầu tư ngân sách cho công tác quốc phòng, quân sự; hỗ trợ mua sắm vũ khí, trang thiết bị kỹ thuật; đầu tư xây dựng nhiều công trình và trụ sở làm việc, doanh trại, kho tàng các đơn vị thuộc Bộ Tư lệnh Thủ đô, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần lực lượng vũ trang.
Tập trung xây dựng lực lượng thường trực “tinh, gọn, mạnh” có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao; lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, bảo đảm sẵn sàng động viên khi có tình huống. Kịp thời rà soát, điều chỉnh quy hoạch thế trận trong khu vực phòng thủ bảo đảm thống nhất, vững chắc; triển khai xây dựng 20 dự án trọng điểm về quốc phòng, nhiều dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng có hiệu quả. Tập trung lãnh đạo nâng cao quản lý Nhà nước về quốc phòng; hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập khu vực phòng thủ thành phố Hà Nội, là địa phương đầu tiên trong cả nước diễn tập phòng thủ dân sự theo Nghị định 02 của Chính phủ; đồng thời chỉ đạo, tổ chức chặt chẽ diễn tập khu vực phòng thủ quận, huyện, thị xã; diễn tập chiến đấu phòng thủ xã, phường, thị trấn và luyện tập các phương án phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn...
Lực lượng vũ trang Thủ đô đã phát huy tốt vai trò nòng cốt, chủ trì phối hợp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự và xây dựng, hoạt động của khu vực phòng thủ; luôn kiên định, vững vàng, xung kích, đi đầu, hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Duy trì nghiêm các chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, tổ chức trực cao điểm 66 đợt, bảo đảm quân số, vũ khí, trang bị, sẵn sàng cho các tình huống; chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng nắm, đánh giá, dự báo chính xác tình hình, xử trí các tình huống về quốc phòng, an ninh, bảo đảm an toàn tuyệt đối các mục tiêu, sự kiện chính trị quan trọng trên địa bàn. Huy động gần 60 nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ và 2 nghìn lượt phương tiện tham gia khắc phục hậu quả gần 2 nghìn vụ thiên tai, cháy, nổ, cháy rừng, sự cố môi trường; chủ động, tích cực tham gia phòng, chống đại dịch Covid-19, góp phần giảm thiểu thiệt hại tài sản, bảo vệ tính mạng nhân dân.
Kết quả đạt được trong nhiệm vụ quốc phòng, an ninh nhiệm kỳ qua, đã góp phần nâng cao tiềm lực, thế trận và sức mạnh khu vực phòng thủ Thành phố, đặc biệt là tiềm lực kinh tế, quân sự, chính trị - tinh thần, “thế trận lòng dân” không ngừng được củng cố. Tuy nhiên, bên cạnh ưu điểm, còn một số khuyết điểm như, công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh có địa phương chưa thường xuyên; phối hợp xử trí một số tình huống an ninh trật tự chưa kịp thời.
Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp; tranh chấp lãnh thổ, tài nguyên, biến đổi khí hậu và các vấn đề an ninh phi truyền thống là những thách thức lớn, tác động trực tiếp đến nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Để củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Thủ đô trong tình hình mới, đòi hỏi phải tiếp tục xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố vững chắc, có tiềm lực và sức mạnh tổng hợp ngày càng cao bằng các giải pháp quyết liệt, đồng bộ, trong đó cần thực hiện một số nội dung, giải pháp chủ yếu:
Một là, thường xuyên giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, bảo đảm thực sự là hạt nhân lãnh đạo, đoàn kết và tổ chức thực hiện trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả các chương trình công tác toàn khóa, trong đó có chương trình về quốc phòng, an ninh; đẩy mạnh thực hiện các khâu đột phá, những định hướng lớn và nhiệm vụ trọng tâm Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố lần thứ XVII xác định. Tổ chức vận hành có hiệu quả cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành trong xây dựng, hoạt động của khu vực phòng thủ; thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm và bổ sung, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo.
Hai là, đẩy mạnh quán triệt, thông tin, tuyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, đoàn thể chính trị-xã hội và nhân dân về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc; thực hiện nghiêm quy chế dân chủ, các chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng, Nhà nước; bảo đảm tốt an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân; giữ vững, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ba là, đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế-xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, tạo nguồn lực vật chất, kỹ thuật xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc. Trong điều kiện khả năng kinh tế của Thành phố có hạn, song nhu cầu đầu tư cho xây dựng khu vực phòng thủ đòi hỏi rất lớn, vì vậy cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương kết hợp phát triển kinh tế-xã hội với quốc phòng, an ninh, phải được làm ngay từ trong quy hoạch, kế hoạch, các dự án phát triển kinh tế-xã hội, các ngành kinh tế, gắn với quy hoạch tổng thể về thế bố trí quốc phòng, phương án tác chiến, bảo đảm kịp thời, thống nhất.
Bốn là, xây dựng, quy hoạch thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ phù hợp với tình hình thực tiễn. Xây dựng, hoàn chỉnh kế hoạch bảo đảm quốc phòng, an ninh thống nhất, đồng bộ từ thời bình, kịp thời điều chỉnh khi có chiến tranh. Tăng cường đầu tư xây dựng các công trình phòng thủ, căn cứ chiến đấu; mua sắm vũ khí, trang bị kỹ thuật; xây dựng doanh trại theo quy hoạch. Tổ chức tốt các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ Thành phố, các quận, huyện, thị xã và diễn tập chiến đấu phòng thủ xã, phường, thị trấn. Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc phòng, đối ngoại nhân dân, tham gia hội nhập quốc tế, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, an ninh.
Năm là, nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng vũ trang, lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở; xây dựng lực lượng thường trực “tinh, gọn, mạnh”; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, sẵn sàng động viên khi có tình huống; đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng, huấn luyện, diễn tập và trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang.
Nhiệm kỳ vừa qua, lực lượng vũ trang đã được cấp ủy, chính quyền và nhân dân thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện về nhiều mặt. Nhân dịp này, thay mặt lực lượng vũ trang Thủ đô, xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Thành ủy, HĐND, UBND và các cơ quan chức năng đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể, tạo mọi điều kiện thuận lợi để lực lượng vũ trang hoàn thành tốt các nhiệm vụ. Trong nhiệm kỳ tới, rất mong cấp ủy, chính quyền và nhân dân Thành phố tiếp tục giúp đỡ, quan tâm hơn nữa để lực lượng vũ trang hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
LLVT Thủ đô luôn kiên định, vững vàng, thực sự là lực lượng chính trị tin cậy, lực lượng chiến đấu trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân, hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; bảo đảm an toàn tuyệt đối cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước và các sự kiện chính trị quan trọng tổ chức trên địa bàn, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; xung kích, đi đầu trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, dịch bệnh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ Thành phố và Quân đội giao.
(*) Đầu đề của Báo Quốc phòng Thủ đô
