Cẩm Yên một vùng quê cách mạng
Nằm trên Quốc lộ 32, cách trung tâm Thủ đô Hà Nội gần 30km xã Cẩm Yên, huyện Thạch Thất là vùng quê yên bình và giàu truyền thống cách mạng. Trong kháng chiến chống Pháp, mặc dù bị địch chiếm đóng, xây dựng nhiều đồn bốt kiểm soát gắt gao nhưng cán bộ, đảng viên và nhân dân Cẩm Yên vẫn kiên quyết bám đất, bám làng, củng cố, xây dựng cơ sở kháng chiến. Lực lượng dân quân du kích xã cùng với bộ đội chủ lực đã anh dũng chiến đấu, lần lượt nhổ hết bốt đồn giặc Pháp, giải phóng quê hương.
Cầu vào cổng làng Cẩm Bào, xã Cẩm Yên.
Cụ Khuất Văn Thấm, nguyên là xã đội trưởng, trực tiếp chỉ huy trận đánh tại thôn Cẩm Bào, xã Cẩm Yên kể: “Ngày 9/5/1948, trên đường rút quân từ Việt Bắc về Hà Nội, khoảng 700 lính pháp đã càn quét các xã Cẩm Yên, Đồng Lạc, Liên Quan, Hạ Bằng, Cần Kiệm của huyện Thạch Thất. Đi tới đâu, chúng cũng vấp phải sự đánh trả của dân quân du kích. Khi quân Pháp đánh đến xã Cẩm Yên, chúng dùng máy bay trinh sát và pháo binh yểm trợ rồi tiến công theo hai hướng vào thôn Cẩm Bào. Khi đó, trung đội du kích của xã đã phối hợp chặt chẽ với một trung đội của đại đội 154 bộ đội chủ lực để chiến đấu. Khi quân Pháp đi qua cầu Kinh Đạ, du kích ta đánh phủ đầu bằng một quả mìn làm nhiều tên chết tại chỗ, trong đó một tên quan Hai. Bị choáng váng trước đòn đánh bất ngờ, chúng điên cuồng dùng hỏa lực bắn vào làng. Trên đường càn quét, chúng đốt phá nhiều nhà cửa của dân, làm 22 người chết và bị thương, trong đó có 2 đồng chí bộ đội và 1 chiến sĩ du kích. Quân ta từ các hướng đánh trả quyết liệt, giành giật từng ổ chiến đấu, một mặt lừa địch chia nhỏ thành từng tốp vào ngõ xóm, đặt mìn, giăng bẫy để tiêu diệt, mặt khác tổ chức lực lượng bao vây, không cho địch rút chạy. Trận đánh diễn ra ác liệt, kéo dài từ 5 giờ sáng đến hơn 11 giờ trưa. Trong trận đánh tại thôn Cẩm Bào ngày hôm đó, quân Pháp bị bộ đội chủ lực, du kích địa phương tiêu diệt và làm bị thương 60 tên, số còn lại phải rút chạy khỏi Cẩm Bào”.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, quân và dân xã Cẩm Yên vừa thi đua sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng hậu phương vững mạnh, vừa chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam, góp phần làm lên chiến thắng lịch sử 30-4, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Cẩm Yên nêu cao tinh thần chủ động, tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng: Điện, đường, trường, trạm; đẩy mạnh công tác cải cách hành chính; từng bước hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Các di tích lịch sử, văn hóa được tôn tạo. Bộ mặt nông thôn của xã có nhiều thay đổi. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện rõ rệt.
Thế thắng
