Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”- bản hùng ca bất tử
Trong 12 ngày đêm của chiến dịch Lainơbêchcơ II, Mỹ đã huy động 740 lần chiếc B-52, hơn 1000 lần chiếc máy bay chiến thuật, có máy bay F111, sử dụng các khí tài điện tử gây nhiễu hiện đại, đánh tập trung, ồ ạt gần 20.000 tấn bom xuống các mục tiêu kinh tế, quân sự ở Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên; đỉnh cao là việc sử dụng B-52 ném bom rải thảm huỷ diệt các khu đông dân cư ở Thủ đô Hà Nội.
Xác máy bay B-52 nằm tại hồ Hữu Tiệp, phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
Để đánh bại chiến dịch Lainơbêchcơ II của Không quân Mỹ, ta đã huy động 6 trung đoàn tên lửa phòng không, 4 trung đoàn không quân tiêm kích, 16 trung đoàn và 22 tiểu đoàn pháo phòng không, 4 trung đoàn ra-đa, 346 đơn vị pháo và súng máy phòng không của bộ đội địa phương và dân quân tự vệ tham gia chiến đấu. Với lực lượng và thế trận được chuẩn bị trước và sẵn sàng chiến đấu cao, các lực lượng phòng không, không quân Việt Nam cùng với quân và dân Hà Nội, Hải Phòng, bằng chiến dịch phòng không Hà Nội, Hải Phòng đã đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay, có 34 chiếc B-52, 5 chiếc F111, diệt và bắt nhiều giặc lái. Bị tổn thất lớn và không đạt mục đích, Mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom, đánh phá từ bắc vĩ tuyến 20 trở ra, nối lại đàm phán với ta tại Hội nghị Pa-ri và kết thúc chiến tranh phá hoại lần thứ II đối với miền Bắc Việt Nam.
Cùng với cuộc tiến công chiến lược 1972 của quân và dân miền Nam, chiến dịch phòng không Hà Nội-Hải Phòng với thắng lợi đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ tháng 12/1972, là đòn chiến lược có ý nghĩa quyết định buộc Mỹ phải kí Hiệp định Pa-ri năm 1973 về Việt Nam, rút hết quân Mỹ về nước.
Qua 12 ngày đêm tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược vào Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, đế quốc Mỹ đã huy động 193 máy bay ném bom chiến lược B-52 ở căn cứ Guam, Utapao, xuất kích 663 lần chiếc. Với khu vực Hà Nội là 444 lần chiếc, bằng 48% lực lượng máy bay B-52 của Mỹ. Sử dụng trên 1000 máy bay chiến thuật hải quân, không quân ở các căn cứ Thái Lan và trên 6 hạm tầu sân bay, xuất kích 3920 lần chiếc và liên đội máy bay F111 (50 lần chiếc) với 10 đến 25 lần đánh phá ban đêm. Đặc biệt lực lượng ném bom chiến lược B-52 chưa từng bị bắn rơi trên thế giới, nhưng lại bị tổn thất nặng nề nhất, trước lực lượng phòng không Việt Nam. Trong số 193 máy bay B-52 huy động vào cuộc tập kích, đã bị tiêu diệt 34 chiếc, chiếm tỉ lệ 17,6%. Với tỉ lệ này, Mỹ không chịu nổi, buộc phải kết thúc cuộc tập kích.
Song song với việc bắn rơi tại chỗ nhiều máy bay B-52, việc bắt giặc lái là một thành công lớn của chiến dịch. Chính việc bắt nhiều giặc lái đã làm suy sụp ý chí các lực lượng không quân Mỹ, tác động sâu sắc đến nội tình nước Mỹ, làm cho cả Nhà Trắng và Lầu Năm Góc phải tính đến hậu họa cho cuộc tiến công chiến lược nếu chúng kéo dài.
Cùng với kết quả tiêu diệt máy bay địch, bắt sống giặc lái, công tác phòng tránh thu được nhiều kết quả to lớn trên các mặt thông báo, báo động, xây dựng, củng cố hầm hào, sơ tán, phân tán nhân dân và khắc phục hậu quả do địch gây ra.
Việc thông báo, báo động phòng không trong 12 ngày đêm chiến đấu rất chặt chẽ, báo động kịp thời cho nhân dân ẩn nấp phòng tránh bằng nhiều hình thức, nên việc phòng tránh được chủ động. Trước khi địch tiến hành cuộc tập kích chiến lược, dưới sự chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền địa phương, với sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ, nhân dân trên địa bàn, hệ thống hầm hố ẩn nấp được củng cố và làm thêm, thực hiện đâu có hoạt động của con người thì ở đó có hầm hào vững chắc. Tính trung bình mỗi người có 3 hầm hố phòng tránh, ở nơi làm việc, trên đường đi và ở gia đình. Riêng ở Hà Nội, toàn thành phố đã đào và củng cố được 63 vạn hố cá nhân, 569 hầm tập thể và 1.130 km hào giao thông.
Việc sơ tán, phân tán nhân dân và các cơ sở sản xuất, các cơ quan là một vấn đề rất lớn. Do được tổ chức tốt, nên các thành phố lớn đã sơ tán đạt 85% đến 95% số dân…Các đội cứu thương, cứu sập, cứu hoả được tổ chức và củng cố ở từng khu phố, từng làng xã ngoại thành, kết hợp với các lực lượng cơ động khắc phục hậu quả, nên đã giải quyết nhanh chóng những thiệt hại do địch gây ra. Các khu vực bị đánh phá liên tục, ác liệt như bệnh viện Bạch Mai, khu phố Khâm Thiên, khu An Dương, khu Hạ Lý, Hải Phòng, công tác cấp cứu được triển khai ngay sau khi tiếng bom B-52 vừa dứt, đã cứu sống được nhiều người từ trong các đống gạch ngói đổ nát. Riêng Hà Nội, lực lượng cứu sập gồm 7.000 người do 9 đơn vị kiến trúc phụ trách. Công tác cấp cứu, tải thương tổ chức thành nhiều tuyến gồm 64 đội và 11 đội phẫu thuật lưu động.
Do ta kết hợp chặt chẽ giữa đánh địch phòng tránh với chủ động bảo đảm giao thông vận chuyển nên hoạt động giao thông vận chuyển đạt hiệu quả cao. Ta đã tổ chức tốt việc vượt sông, trên sông Đuống có hai cầu phao và một cầu treo, trên sông Hồng có ba cầu phao và hai bến phà, bảo đảm trong một ngày đêm thông 2.500 xe, lúc cao nhất. Ở Hải Phòng, tất cả các cầu đều được giữ vững, bến phà Bính được tăng cường hơn nhiều so với trước. Việc chỉ huy điều hành, phân luồng trên các trọng điểm được tổ chức chặt chẽ nên ít bị ùn tắc trong khi địch đánh phá ác liệt. Nhờ vậy, trong 12 ngày đêm, giao thông vận chuyển trên các tuyến đường bộ ở Hà Nội, Hải Phòng, Quốc lộ 1 vẫn liên tục được giữ vững. Tuyến đường sắt sau những lần địch đánh phá đã nhanh chóng được khôi phục. Nhờ vậy, chỉ một tuần sau khi chiến dịch kết thúc, xe lửa đã bắt đầu chạy từng chặng và không lâu sau đó, các cầu lớn như Long Biên, cầu Đuống, cầu Sắt, Hải Phòng đều được sửa chữa xong, tuyến đường sắt Hà Nội-Hải Phòng được thông suốt.
Với kết quả toàn diện cả đánh địch, phòng tránh và bảo đảm giao thông của chiến dịch phòng không tháng 12/1972, quân và dân ta đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích chiến lược bằng B-52 của đế quốc Mỹ.
Nguyễn Thành Hữu
