Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Vẹn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn

QPTĐ-Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thực dân Pháp dã tâm dùng vũ lực hòng đặt lại ách thống trị trên đất nước ta một lần nữa. Trước vận mệnh đất nước đang ở tình thế "ngàn cân treo sợi tóc" vì thù trong, giặc ngoài, nạn đói, nạn dốt hoành hành khắp nơi, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức rõ việc động viên sức mạnh của toàn thể dân tộc Việt Nam là điều rất cần thiết để thực hiện nhiệm vụ cấp bách của cách mạng: Xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng, chống thực dân Pháp xâm lược, bài trừ nội phản, cải thiện đời sống nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện thân mật với các đại biểu nữ dự

Đại hội Thi đua Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước toàn miền Bắc (tháng 1-1967).
Ảnh: Tư liệu

Lời hiệu triệu toàn dân

Sau chiến thắng Việt Bắc (Thu Đông 1947), Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra sáng kiến tổ chức, lãnh đạo Phong trào Thi đua ái quốc để giành thắng lợi to lớn hơn. Chấp thuận đề nghị của Người, ngày 27/3/1948, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị phát động Phong trào Thi đua ái quốc. Chỉ thị xác định: "…Mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến thiết chóng thành công". Sau khi Ban Chấp hành Trung ương ra Chỉ thị, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc. 

Người chỉ rõ mục đích thi đua ái quốc là: Diệt giặc đói khổ, diệt giặc dốt nát và diệt giặc ngoại xâm. Người nêu ra cách tổ chức Phong trào Thi đua yêu nước đó là dựa vào lực lượng của dân, tinh thần của dân, để gây hạnh phúc cho dân. Từ đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi:….“mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái; bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải trở nên một chiến sĩ đấu tranh trên mọi mặt trận: Quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa. Thực hiện khẩu hiệu: Toàn dân kháng chiến; Toàn diện kháng chiến…Nói tóm lại, ai cũng thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc. Phong trào sôi nổi, thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp ta dẹp tan mọi nỗi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng. Với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và quân đội ta, chẳng những chúng ta có thể thắng lợi, mà chúng ta nhất định thắng lợi trong thi đua ái quốc…”.

Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Người có tác dụng hiệu triệu, lôi cuốn, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi hy sinh gian khổ hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng.

Giá trị lý luận và thực tiễn

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược: Quán triệt, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc, Đảng ta đã tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước mang lại hiệu quả thiết thực như: Phong trào: "Tuần lễ vàng", "Bình dân học vụ", vận động "Đời sống mới", Quỹ Độc lập, Quỹ đảm phụ Quốc phòng,...đến phong trào thi đua xây dựng đời sống mới, phong trào thi đua trong sản xuất nông nghiệp như: "Thi đua tiết kiệm, tránh xa xỉ, phí phạm, để dành lương thực cho bộ đội hoặc cho những lúc túng thiếu" (1/3/1950), thi đua với tinh thần "ruộng đất là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sĩ, hậu phương thi đua với tiền phương" (2/1951), "thi đua đóng thuế nông nghiệp" (3/1953)...Các phong trào thi đua yêu nước thời kỳ này đã thu hút được sự tham gia hưởng ứng của mọi người, mọi nhà, mọi ngành, mọi lứa tuổi, góp phần không nhỏ vào thắng lợi chung của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. 

Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam (1954-1975): Quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hiện Nghị quyết ngày 26/1/1961 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về "Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước" và nhất là từ khi miền Bắc thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, hàng loạt cuộc phát động hưởng ứng thi đua của các ngành, các giới đã được tổ chức, điển hình là các phong trào: "Sóng Duyên hải", "Gió Đại Phong", "Cờ Ba nhất", "Trống Bắc Lý", "Thanh niên ba sẵn sàng", "Phụ nữ ba đảm đang", "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt", "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược",... Các phong trào thi đua đã tạo nên động lực to lớn, góp phần làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước: Đảng ta tiếp tục vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước, hướng vào các nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tiêu biểu là các phong trào: "Tất cả vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân"; "Tất cả vì công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa".

Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước (1986), đặc biệt là từ sau Đại hội toàn quốc lần thứ VIII của Đảng, được soi sáng bởi tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng đã đề ra khẩu hiệu thi đua: "Tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Nhiều phong trào được phát động và thực hiện có hiệu quả như: "Xóa đói, giảm nghèo", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", "Tuổi trẻ sáng tạo", "Lao động giỏi, lao động sáng tạo", "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", "Thi đua quyết thắng", "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ", "Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững", "5 xung kích, 4 đồng hành", "Trung thành, sáng tạo, tận tụy, gương mẫu", "Thi đua dạy tốt, học tốt", "5 không, 3 sạch",  "Vì Trường Sa thân yêu", Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", phong trào "Cựu chiến binh gương mẫu"...Và gần đây, cả nước đang tập trung triển khai và thực hiện có hiệu quả ba phong trào lớn: "Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới", "Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển", "Cả nước chung tay vì người nghèo-không để ai bị bỏ lại phía sau"...Các phong trào thi đua yêu nước trong nhiều thập kỷ qua đã bám sát yêu cầu thực tiễn đất nước, gắn bó mật thiết với quyền lợi và cuộc sống của người dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển của đất nước trên mọi lĩnh vực.

71 năm đã qua, Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn vẹn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn, có ý nghĩa to lớn trong việc chỉ đạo, định hướng các phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng; lôi cuốn, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, không quản hy sinh gian khổ, sẵn sàng đem hết trí tuệ, sức lực phục vụ sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Ngọc Đỗ