Chiếc B-52 đầu tiên bị bắn rơi tại chỗ
QPTĐ- 20 giờ 13 phút ngày 18-12-1972, chiếc máy bay B-52 đã trúng tên lửa của ta bốc cháy và rơi xuống cánh đồng Chuôm thuộc xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Đó là chiếc B-52 đầu tiên bị kíp chiến đấu của Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa 261 (Đoàn Phòng không Hà Nội) hạ gục ngay trong ngày mở màn Chiến dịch.
Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa 261 đã bắn rơi tại chỗ B-52 đầu tiên
rơi trên cánh đồng Chuôm, xã Phủ Lỗ, huyện Sóc Sơn, Hà Nội trong đêm 18/12/1972.
Chiến dịch Linebacker II là chiến dịch quân sự cuối cùng của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Tại chiến dịch này, Mỹ sử dụng lực lượng không quân chiến lược với B-52 làm nòng cốt, ném bom rải thảm với quyết tâm đưa “Việt Nam trở về thời kỳ đồ đá”. Đây là cuộc ném bom dữ dội nhất trong chiến tranh Việt Nam. Đêm 18-12, Mỹ huy động 90 lần chiếc B-52 ném 3 đợt bom xuống Thủ đô Hà Nội. Xen kẽ các đợt đánh phá của B-52 có 8 lần chiếc F-111 và 127 lần chiếc máy bay cường kích, bắn phá các khu vực nội, ngoại thành Hà Nội.
19 giờ 10 phút ngày 18-12, các đài ra đa cảnh giới của Binh chủng Ra đa báo cáo về Sở chỉ huy trung tâm: “B-52 đang bay vào hướng Hà Nội”. 19 giờ 25 phút, Không quân ta được lệnh cất cánh đón đánh các tốp máy bay chiến thuật Mỹ (F-4, F-8, F-111, A-6, A-7...). Cùng lúc ở Tam Đảo, Việt Trì, các đài quan sát dồn dập báo về Sở Chỉ huy trung tâm: Máy bay F-111 ném bom Sân bay Nội Bài, Kép... Lập tức, còi báo động từ Nhà Hát Lớn, Quảng trường Ba Đình, ga Hàng Cỏ và nhiều nơi nội và ngoại thành nổi lên khẩn cấp. Từ 19 giờ 20 phút đến 20 giờ 18 phút, nhiều tốp máy bay B-52 (mỗi tốp 3 chiếc) liên tiếp dội bom xuống khu vực Sân bay Nội Bài, Đông Anh, Yên Viên, Gia Lâm... Cuộc chiến đấu ác liệt của lực lượng phòng không ba thứ quân bảo vệ Hà Nội bắt đầu.
Tại trận địa Tiểu đoàn 59, Trung đoàn 261 đứng chân trên địa bàn Cổ Loa, trên xe đài chỉ huy lúc này gồm Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Thăng, Chính trị viên Vũ Văn Đương, Dương Văn Thuận vừa là Đại đội trưởng Đại đội 1 kiêm sĩ quan điều khiển, trắc thủ góc tà Lê Xuân Linh, trắc thủ cự ly Lê Xuân Tứ, trắc thủ phương vị Trần Công Đoàn. Kíp chiến đấu đã bắn tốp B-52 đầu tiên, nhưng không tiêu diệt được mục tiêu do chúng gây nhiễu quá dày đặc. Trận địa bị trúng bom, xe đài chỉ huy rung lắc mạnh nhưng anh em ngay lập tức đã kịp tổ chức rút kinh nghiệm để chuẩn bị đánh đợt 2.
20 giờ 13 phút, tốp máy bay B-52 mang số hiệu 671 bay từ sườn Tam Đảo vào đánh Đông Anh. Phát hiện dải nhiễu hết sức mịn màng trên màn hiện sóng, xác định đúng B-52, các trắc thủ thay nhau báo phương vị, cự ly của tốp B-52.
Khi chúng vào gần, được lệnh của Tiểu đoàn trưởng, Sĩ quan điều khiển Dương Văn Thuận mở máy phát sóng bắt mục tiêu B-52 ở cự ly 30km, các trắc thủ điêu luyện bám sát dải nhiễu B-52. Sau tiếng hô “Phóng!”của Tiểu đoàn trưởng, Dương Văn Thuận liền ấn nút phóng 2 quả tên lửa bằng phương pháp T/T. Tên lửa gặp máy bay B-52 nổ tung. Tín hiệu nhiễu đậm mịn trên màn huỳnh quang vụt tắt. Các trắc thủ đồng loạt hô: Mất nhiễu. Đồng chí trắc thủ quan sát mắt cũng hô to: “Cháy rồi, cháy rất to!”. Cùng với tiếng hò reo như muốn nổ tung trận địa là hình ảnh xác B-52 biến thành bó đuốc khổng lồ rơi xuống Cánh đồng Chuôm, cách trận địa chưa đầy 10km, 3 giặc lái bị bắt sống…
Đây là chiếc B-52 bị hạ tại chỗ đầu tiên trong Chiến dịch. Tin tiểu đoàn 59 bắn rơi B-52 tại chỗ được báo về. Qua “đường dây nóng”, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã biểu dương cán bộ, chiến sĩ Đoàn Phòng không Hà Nội, đặc biệt là Bộ đội Tên lửa đánh giỏi, lập công xuất sắc. Đây thật sự là niềm cổ vũ lớn lao đối với quân và dân Thủ đô Hà Nội; đồng thời củng cố được lòng tin về cách đánh B-52 đối với toàn quân. Và ngay trong đêm ngày 18-12, quân dân miền Bắc đã chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, bắn rơi 5 máy bay Mỹ, trong đó có 3 chiếc B-52 (2 chiếc rơi tại chỗ), 7 tên giặc lái bị bắt sống.
NGÔ THÀNH SƠN
