Những người mở đường cho Chiến dịch Điện Biên Phủ

QPTĐ-Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, chúng tôi được gặp gỡ và trò chuyện với những cựu thanh niên xung phong (TNXP) Thủ đô, những người tham gia mở đường phục vụ chiến đấu trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam.

Trong những ngày tháng 5 lịch sử, chúng tôi có mặt tại nhà ông Lê Đình Cơ, ở phường Thổ Quan, quận Đống Đa, Hà Nội đúng thời điểm các cựu TNXP năm xưa gặp lại nhau, cùng nhau ôn lại kỷ niệm về một thời hoa lửa cùng với đồng đội sửa chữa, mở rộng và làm mới các tuyến đường giao thông dẫn đến Điện Biên Phủ. Tuy cùng tham gia phục vụ chiến đấu, mỗi người với mỗi nhiệm vụ khác nhau song tất cả họ đều chung những kỷ niệm về một thời đầy gian khó và cũng rất vinh dự, tự hào.

Ngày 13/3/1954, quân ta nổ súng tiến công quân Pháp ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Để đáp ứng nhu cầu vật chất lớn phục vụ cho Chiến dịch Điện Biên Phủ, ta phải mở nhiều tuyến đường nhằm phá thế độc đạo và chống lại việc đánh phá của địch. Với khẩu  hiệu: Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng, Trung ương Đảng và Chính phủ quyết định động viên toàn dân, dồn người, dồn sức cho chiến dịch. Các phong trào tòng quân giết giặc trong thanh niên xung phong lúc bấy giờ xuất hiện ngày càng nhiều và lan rộng. Các Đội thanh niên xung phong đã phối hợp cùng lực lượng công binh, dân công hỏa tuyến có nhiệm vụ giữ vững mạch máu giao thông trên các tuyến đường dẫn vào Điện Biên Phủ. Khi đó, các ông Lê Đình Cơ, Lưu Văn Dự, Phạm Văn Xưa thuộc Đội 40 có nhiệm vụ làm nhiệm vụ bảo vệ Đường 13 và mở đường, đào hào giao thông từ ngã ba Cò Nòi (Sơn La) lên Điện Biên. Đặc biệt, ngã ba Cò Nòi là "tọa độ lửa" trên đường 41 (nay là Quốc lộ 6), con đường huyết mạch, độc đạo để tiếp vận vũ khí, đạn dược và lương thực phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ. Chính vì vị trí hiểm yếu và quan trọng đó, máy bay thực dân Pháp liên tục đánh phá. Để bảo vệ con đường này đến cùng, hàng nghìn TNXP đã bất chấp hiểm nguy, trụ vững tại đây làm nhiệm vụ sửa đường bảo đảm giao thông thông suốt.

Chàng thanh niên Lưu Văn Dự lúc đó mới 18 tuổi, ông được biên chế vào đơn vị C409-Đội 40. Ông kể lại: “Là thanh niên nhanh nhẹn, khỏe mạnh nên sau khi nhập ngũ, tôi được giao nhiệm vụ làm Tổ trưởng phụ trách phá đá, mở đường, đắp đường theo thiết kế. Trong Tiểu đội tôi có 2 tổ, một tổ đục các khối đá và một tổ làm đất. Bản thân tôi vừa làm cùng anh em vừa theo dõi, tổng kết sau một hôm thì làm được bao nhiêu khối, từ mốc này đến mốc kia dài bao nhiêu mét. Mặc dù điều kiện khi ấy rất khó khăn như: Lương thực thiếu thốn, dụng cụ lao động thì thô sơ, địch thường xuyên ném bom tàn phá, địa hình hiểm trở; nhưng toàn thể TNXP chúng tôi không quản ngại gian khổ, quyết tâm đồng lòng cho chiến dịch”.

Cùng là thanh niên xung phong tham gia phục vụ chiến đấu khi tuổi đời còn rất trẻ, Ông Phạm Văn Xưa khi đó được biên chế vào đơn vị C411-Đội 40. Những sự kiện trọng đại trong cuộc đời của mình, ông còn nhớ như in. Ông kể: “Tôi sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, gia đình tôi là cơ sở nuôi giấu du kích. Đầu năm 1952 tôi tham gia lực lương TNXP phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ. Đơn vị tôi chủ yếu làm công tác bảo đảm an toàn giao thông cho xe ra mặt trận, từ việc chống lầy cho đến công tác ngụy trang đường”. Khi được hỏi làm thế nào để các ông có thể vượt qua được những khó khăn, gian khổ trong những ngày tháng khốc liệt ở chiến trường Điện Biên Phủ, ông vui vẻ trả lời: “Dù làm nhiệm vụ gì thì cũng phải cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ đó, nghe lời của Bác Hồ dạy: “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên”, đó là câu nói mà chúng tôi nhớ nhất. Chiến trường Điện Biên Phủ, bộ đội và các lực lượng phục vụ chiến đấu như chúng tôi thường xuyên phải đối mặt với hiểm nguy và sinh tử. Chứng kiến nhiều đồng chí, đồng đội của mình ngã xuống, hy sinh giành độc lập cho dân tộc, ngọn lửa căm thù trong chúng tôi càng nhân lên gấp bội và biến nó thành sức mạnh để chiến đấu tiêu diệt kẻ thù”- Ông Xưa xúc động nói.

Còn đối với Cựu TNXP Lê Đình Cơ, tuy năm nay ông đã bước sang tuổi 97, nhưng ký ức tham gia phục vụ chiến đấu trong Chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn luôn là ký ức đáng tự hào trong suốt cuộc đời tham gia phục vụ chiến đấu. Ông kể rằng: “Tham gia thanh niên xung phong ai cũng hừng hực khí thế đóng góp công sức của mình cho đất nước. Sau nhiều ngày hành quân vượt qua bao suối sâu, núi cao, rừng thẳm thì đoàn TNXP của chúng tôi được gia nhập Đoàn thanh niên xung phong Trung ương thuộc Đại đội C404, do đồng chí Vũ Kỳ, thư ký của Bác Hồ làm Đoàn trưởng. Từ đây, tôi cùng đồng đội ngày đêm hăng say khoét núi mở đường, lấp hố bom hạ độ cao các con dốc để vận tải lương thực, vũ khí lên Điện Biên. Chúng tôi một lòng tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quyết tâm đồng lòng của hậu phương và tiền tuyến, nhất định sẽ giành thắng lợi”.

Mặc dù tham gia phục vụ chiến đấu và luôn có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ nhất, nhưng với tinh thần hăng hái của những chàng trai, cô gái tuổi đôi mươi, các cựu TNXP đã kiên cường bám trụ ngày đêm làm đường, sửa đường, phá bom bảo đảm thông đường, thông xe ra tiền tuyến, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Đã 70 năm trôi qua, câu chuyện của các cựu thanh niên xung phong của ông Cơ cùng đồng đội chỉ là 3 trong hàng vạn câu chuyện của cựu thanh niên xung phong năm xưa, trở về giữa đời thường họ luôn trân trọng giá trị của hòa bình và vẫn giữ trọn vẹn tinh thần của người lính Bộ đội Cụ Hồ, vẫn nhiệt huyết góp sức mình xây dựng quê hương, đất nước. Họ là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học tập noi theo. Chia tay các cựu TNXP, chúng tôi còn nhớ mãi những lời tâm sự của các ông dặn dò thế hệ trẻ: “Lịch sử đất nước Việt Nam rất tự hào và oai hùng, chúng tôi mong muốn làm sao thế hệ trẻ phải hiểu rõ lịch sử Việt Nam và luôn luôn phấn đấu để xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại”.

Trần Đức